5 wandelroutes langs verborgen plekjes

Het 13 kilometer lange parcours dat zich langs de Zwalmbeek slingert, heeft een prachtig landschap voor jou in petto. Het diep verborgen stukje natuur schiet je namelijk jaren terug in de tijd, toen watermolens nog onmisbaar waren om te malen. Doordat de Zwalmbeek flink wat verval heeft, werkte het stroompje als een magneet op molenaars. Zo vind je in de vallei de Zwalmmolen, een knap staaltje industrieel erfgoed waar tot begin 20e eeuw lijnzaad, koren, maïs en tabak werd verwerkt. 

Klein Zwitserland

Naast de gerestaureerde Sint-Margarethakapel, zeer gegeerd als achtergrond voor trouw- en communiefoto’s, kom je nog de Vinkemolen tegen, een maalvaardige staakmolen die tijdens Open Monumentendag de deuren open zwaait. In andere molens, zoals De Zwalmmolen of de Ter Biestmolen, kom je aan je culinaire trekken. (Opgelet: beide zijn tijdelijk gesloten en wachten op een mogelijke overnemer!) De ultieme idylle kom je tegen aan de vroegere sluiswachterswoning: ‘Klein Zwitserland’. ‘s Zomers is het heerlijk toeven in de tuin die wordt omgetoverd tot een pop-up tearoom. 

Achtung! Hochspannung! Lebensgefahr! Tijdens de Eerste Wereldoorlog trokken de Duitsers op de grens tussen België en Nederland een IJzeren Gordijn op avant la lettre, ofwel: de Dodendraad. Het was een kilometerslange prikkeldraad onder stroom die smokkelaars en vluchtelingen op andere ideeën moest brengen. De Dodendraad vormt nu een vergeten bladzijde in de geschiedenis die op subtiele manier weer tot leven wordt gewekt in Boekhoute.

Honderd jaar na de start van de Eerste Wereldoorlog werd een klein stukje van de grensversterking gereconstrueerd op de oorspronkelijke locatie, namelijk de splitsing van de Braakmanstraat en de Olmendijkweg. In de schaduw van de houten bewakingstoren lopen enkele meters prikkeldraadversperring.

Oorlogsheldinnen en botersmokkel

Het Bezoekerscentrum Boekhoute vertelt nog meer bijzondere verhalen uit de Eerste Wereldoorlog. Onder het Olmendijkje vind je bijvoorbeeld een nauwe tunnel langs waar smokkelaars hun vrachtje boter, brieven en vluchtelingen naar het neutrale Nederland smokkelden.

De oorlogsheldin Gabriëlle Petit zou langs dit gat verschillende keren de grens hebben overgestoken. Het oorlogsmuseum brengt dan ook het verhaal over de Eerste Wereldoorlog door de ogen van vrouwen.
 

Wat weet je over Gerardus Mercator? Even denken. Cartograaf. 1512. Atlas. Rupelmonde. Klopt allemaal, maar wist je dat hij eveneens een begenadigde instrumentenmaker was? Het brein achter de kaarten zoals we ze vandaag nog kennen, bouwde ook uiterst nauwkeurige zonnewijzers. Om dat verborgen talent onder het voetlicht te plaatsen, heeft zijn geboortedorp Rupelmonde in het Mercatorjaar 1994 een hele lading zonnewijzers uitgezaaid op zijn grondgebied.

Op het traject van de Rupelmondse Kreek wandelroute ontdek je een aantal van deze zonnewijzers in alle mogelijke maten, vormen en kleuren. Ze hangen aan gevels, prijken langs de straten of op het kerkhof, waar alleen tijd eeuwig blijft duren, zo leest het opschrift. Rupelmonde is uitgegroeid tot een van de meest bijzondere plekjes in België: hét zonnewijzerdorp van het land. 

Het cachot van Mercator

Aan de oevers van de Schelde liggen de Graventoren en de Getijdenmolen zij aan zij. De Getijdenmolen is een uniek waterbouwkundig kunstwerk dat al vijf eeuwen op de teller heeft. Hij maalde tarwe, rogge en boomschors op het ritme van eb en vloed. De Graventoren is dan weer het enige overblijfsel van de waterburcht die de graven van Vlaanderen lieten bouwen.

Ook dit stukje erfgoed is met Mercator gelinkt. Hij bracht er zeven maanden door. Achter de tralies. Met al zijn technisch vernuft en tovenarij werd hij door zijn tijdgenoten namelijk beschuldigd van ketterij.

Een mysterieus ijzeren skelet

De oever van de Schelde verbergt verderop nog een van de meest mysterieuze plaatsen van Oost-Vlaanderen. Te midden van het overstromingsgebied houdt een groepje bomen een ijzeren skeletstructuur verscholen. Het paviljoen maakte deel uit van het openluchtzwembad van Bazel maar zijn verhaal gaat nog verder terug in de tijd. Deze verroeste constructie schitterde op de Expo 1930 in Antwerpen als Zweeds paviljoen.

Het kasteel Ooidonk lijkt wel weggelopen uit een sprookjesboek, al past hij nog beter in een fotoboek vol mooie plaatsen in België. Met zijn trapgevels en uivormige torens zuigt hij namelijk alle aandacht naar zich toe. Niet voor niets is het renaissancekasteel een van de meest fotogenieke plaatsen van Oost-Vlaanderen.

Doordat hij zich in een oude meanderbocht van de Leie gewrongen heeft, kan het kasteel zijn eigen pracht en praal bewonderen in de spiegel van het water. De strak getrimde tuinen zijn publiek toegankelijk, wil je binnen een kijkje nemen, dan check je best de website, het kasteel is namelijk privé-eigendom.

Terrasje doen aan een historisch ophaalbrugje

De Leie zorgde doorheen de eeuwen voor nog meer verborgen natuur in Oost-Vlaanderen. Zoals de Maaigemdijk die zich uitstrekt langs de oevers van de Oude Leie. Je hebt een kilometer lang de tijd om de natuurpracht en bomenrijen langs het onverharde pad in je op te nemen. 

Het historische ophaalbrugje over de Leie, Astene Sas, maakt deze wandeling helemaal af. De schutsluis wordt nog altijd manueel bediend. Blijf even hangen in ‘t Oud Sashuis - een scheepscafé met museum - waar je je dorst kan lessen op het heerlijke terras aan het water.

De heuvelrug van Munte trakteert je niet alleen op imposante vergezichten, dit charmante kouterdorpje is ook nog eens bezaaid met tientallen bunkers. Bijna 30 tellen we er. Ze maakten deel uit van de bunkerlinie ‘Bruggenhoofd Gent’, een versterking die de stad moest beschermen tegen nieuw oorlogsgeweld. De linie ging na amper drie dagen strijd door de knieën bij de start van de Tweede Wereldoorlog.

Verborgen bunkers en gigantische zendmasten

Nu blijven de betonnen constructies hier en daar achter in het landschap. Ze herinneren aan een zwarte bladzijde uit onze geschiedenis. Wat de bunkers uniek maakte, was dat ze gecamoufleerd waren als boerderijen, schuren of huisjes. Voor de Duitsers was het zeer moeilijk om ze te onderscheiden van echte woningen.

Nog meer militair mysterie tekent zich af tegen de horizon: tijdens je tocht merk je verschillende zendmasten op die door de Belgische Defensie gebruikt werden voor radiocontact met militaire vliegtuigen.